vrijdag 3 juli 2009

Devaluatie van het systeem

Sinds een paar jaar ben ik externe lezer voor Fontys Hogeschool Communicatie. Dat wil zeggen dat ik als professional uit de beroepspraktijk afstudeerzittingen bijwoon. De studenten hebben een opdracht uitgevoerd, daarvan verslag gelegd in een scriptie en tijdens de zitting worden ze onderworpen aan een vragenvuur. De zitting begint altijd met vooroverleg tussen begeleider, 2e docent en externe lezer voor het startcijfer. Op basis van de verdediging kan daar nog een punt bij of af.

Nu hoor ik al jaren de begeleider precies hetzelfde beginnen: “ik heb ze eigenlijk nauwelijks begeleid...”. Ik vraag me dan iedere keer af “waarom niet, doe je werk toch eens”. Er is ook vrijwel altijd sprake van een speciaal geval. Of de afstudeerplek werkte niet mee, of de opdracht veranderde halverwege het proces, of ze hadden een bijzondere opdracht uitgevoerd die anders nooit voorkwam, of... weet ik veel. Doet er niet toe, er is altijd wel wat. Smoesjes!

Gisteren mocht ik een duo dames beoordelen die ik al eerder was tegengekomen tijdens mijn gastcolleges van afgelopen winter. Ze wilden een eigen bedrijf oprichten en het te beoordelen product voor de studie was het marketingcommunicatieplan voor de introductie van dat bedrijf. De begeleider was erg enthousiast over hun prestaties. Na zijn inleiding worp ik de knuppel door te zeggen dat het me verbaasde dat ze hun plan überhaupt mochten verdedigen. Het werd heel gezellig, dat kun je je wel voorstellen. Er volgde een discussie over wat de visie van de hogeschool was. Of ze mensen de beroepspraktijk in wilde sturen op basis van kennis en kunde op communicatievlak of wat anders. Volgens de begeleider werden ze ondernemer en niet communicatieadviseur. En voor ondernemerschap hadden ze de juiste competenties wèl in huis, ndusss. De 2e docent viel hem bij door te zeggen dat ze erg georganiseerd zijn, dus als projectbegeleider zouden ze het wel kunnen redden. Ik dacht, aha, bevestiging op wat ik de laatste jaren al vaker voelde sluimeren. FHC streeft een niveau na, wat 10 jaar geleden nog werd omschreven als MBO... Ik gooide uit nijd nog wat bitterheid naar de begeleider door iets te zeggen van “dus als iemand wordt opgeleid voor dierenarts, daar niet al te best in is, maar wel verdomd handig in het repareren van tractors, dan slaagt hij toch, omdat het zo’n handige jongen is... De meiden bleken zelfverzekerd, mondig, aandachtige luisteraars, hadden bakken met drive en hadden die 5 kilo papier in slechts 3 maanden geproduceerd. Maar een logisch plan in elkaar zetten op basis van een goede doelstelling en een messcherpe doelgroepsegmentatie, nee dat konden ze niet. Ze gingen naar huis met een 7,5.

Ik vraag me af of ik dit moet blijven doen. De betrokkenheid van de beroepspraktijk lijkt een formaliteit. Wat werkelijke nodig is aan competenties in de praktijk, doet er niet toe. En een papiertje van goed gedrag van een HBO-instelling wil al helemaal niet zeggen dat die mensen er ook iets van bakken. Toen ik zelf 13 jaar geleden afstudeerde ging het er iets anders aan toe. Je moest geen omhoog gevallen stage-opdracht doen maar onderzoek. Samen met m'n afstudeermaatje heb ik toen gekozen voor een onderzoek naar de werking van infomercials. De Super Slicer, de Regal Swan Pannenset, de Magic Lure, vast wel eens gezien. Niet OF ze werkten maar HOE ze werkten. Resultaat was een semi-eigen verklaringsmodel. Pittige verdediging en geslaagd met een 8 (als ik nu was afgestudeerd was het vast een 12,5 geworden). Zelfs genomineerd voor een of ander marketing scholarschip (niet gewonnen, eervolle vermelding). Als ik die stoeptegel papier van toen erbij pak heb ik af en toe wel iets van tut tut, da’s wel erg kort door de bocht Liaan. Maar al met al is het nog steeds een puik stukje werk. Ik ga me de komende weken eens beraden op mijn rol als externe lezer...

13 opmerkingen:

  1. Hm... ik heb toch een andere ervaring van toen, 13 jaar geleden. Vond je het toen echt zo ingenieus allemaal Liane...?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik bedoel eigenlijk te zeggen dat ik het niveau van toen ook niet altijd je van het vond. Ook ik ben geslaagd met een 8,4 en dat in mijn eentje qua scriptie. Duopartner besloot halverwege te stoppen met de studie, vandaar. Dus nogmaals: was het toen dan zo spannend allemaal?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik zeg niet dat het altijd van fantastisch niveau was in die tijd. Maar tegenwoordig... je zou echt in huilen uitbarsten. D zei me gister nog dat de enige requirement van een FHC-diploma 'een beetje je best doen' is. En dat klopt wel, helaas...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Als je er alleen maar zit als een soort mosterd na de maaltijd en er geen ruimte is voor kritiek dan moet je natuurlijk direct kappen. Ik heb zelf deze ervaring niet bij het begeleiden van Fontys mensen. De een is beter dan de ander maar het minimale niveau wordt m.i. wel gehaald. Glad ijs: is het niet een beetje ouwe lullen terugkijken van toen-was-het-nog-echt-wat? ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Nope, ook toen was er het nodige. Meerdere docenten die zo overspannen waren dat ze 3x dezelfde les gaven. Eén docent die zich 'inliet' met vrouwelijke studenten. Eén docent die van de 90 lesminuten, 60 minuten koffie dronk met de klas. Eén docent die het eindexamen had gemaakt op 3 uur, terwijl er maar 2 uur voor stond, iedereen kreeg 3 punten erbij. En vast nog veel meer. Maar je moest wel wat kunnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. stuur die docenten anders een linkje van deze blog en vraag om een reactie, je hebt weinig te verliezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Don't worry er is zoiets als een evaluatieformulier en daar ga ik eens goed voor zitten volgende week. Ik verwacht dat ik vrij duidelijk zal zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Kan het zijn dat door je eigen beroepservaring die je in de loop der jaren hebt verrijkt, de lat gewoon een stuk hoger is komen te liggen?
    Dat niet de studenten verschillen, maar jij veranderd bent?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ook al vaker over nagedacht. En ja er zal wel iets van de ervaringsinfectie zijn opgetreden. Maar die studenten van tegenwoordig denken merkbekendheid te bereiken bij minimaal een kwart van de doelgroep (alle hoger opgeleide mannen en vrouwen in NL tussen 26 en 40 jaar oud, scherpe definitie!) door middel van het inzenden van persberichten naar publieksbladen... ik bedoel maar.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ja, ik snap wat je bedoelt. Waar ik zelf continue tegenaan loop, is het feit dat door de nieuwe media en de snelheid waarmee elke doelgroep op zijn eigen manier een nieuw communicatiemiddel omarmt of verwerpt, het voor marketeers erg lastig is om te pinpointen wie je hoe, waar en wanneer aanspreekt. Net als je denkt dat je de doelgroepen weer eens vers gesegmenteerd hebt en meent te weten hoe je ze kunt bereiken, al dan niet met een ietwat ongebruikelijke invalshoek, stuit je op verzet van de achterban. Zelf werk ik vanuit een organisatie waar branchematig nogal conventioneel gedacht wordt. Aan het eind van de lijn zit er altijd iemand die "over het geld" gaat, die geen feeling heeft met de nieuwste communicatiemethoden en dat dan ook maar in 1 keer van tafel veegt. Oude marketingmodellen blijven als vliegen op een dampende keutel hangen bij die lui. Zo ben ik eens midden in een verhaal over guerillamarketing afgekapt, met de woorden "wij zijn niet zo." Dan vraag je "Hoe niet?". "Nou, we willen vredelievende reclame."
    Duidelijk gevalletje niet geluisterd. Het punt hier: worden de studenten waar je het over hebt, niet begeleid door ingekakte docenten, die de binding met de snel veranderende wereld van de nieuwe communicatie al lang verloren hebben en uit gemakzucht terugvallen op routine?

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Bingo! De docenten zijn grotendeels niet alleen ingekakt. Een deel van hen maakt de indruk dat het ze niet meer zoveel kan schelen. Ik heb die geluiden vaker van studenten gehoord en het is triest om het zelf ook te moeten constateren.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dan wordt het tijd om een door de communicatiebranche gestuurd orgaan in het leven te roepen, waar mensen zoals jij (en misschien wel ikzelf) zitting in hebben, dat studenten "bijspijkert". Net zoals je pas leert autorijden nadat je je rijbewijs hebt gehaald, kunnen studenten dan het vak in het veld leren, zonder hinderpalen. Zo'n nascholing zou dan gesponsored kunnen worden door de branche, die op kwaliteit zit te wachten onder de nieuwkomertjes. Een van de eerste assignments die ze krijgen, is om dit opleidingsorgaan te voorzien van nieuwe sponsors, door "wet and wild" reclame te maken bij mogelijke sponsoren. Zomaar een idee.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Erg interessant om te lezen Liane!
    Ik ben gisteren nog bij de uitreiking geweest omdat we genomineerd waren voor de Addy Ruts prijs. (ja, wij stonden ons daar ook de ballen uit de broek te lachen!) We kregen van de FHC te horen dat we het niemand mochten vertellen, ook onze oud-stagedocent niet. Dan was het een mooie verrassing voor hem omdat hij er toch wel bij zou zijn. Tot onze verbazing was hij er dus niet bij. We hebben naderhand even met verschillende docenten staan praten over het vak, over hoe het nu ging en ook over waarom onze stagedocent er niet bij was. Van hen kregen we te horen dat hij het de afgelopen periode erg zwaar heeft gehad omdat de bureaucratie binnen de FHC inmiddels geen blok maar meer een molensteen aan ieder's been was geworden daar. Daarnaast kon hij het gewoonweg niet opbrengen om voor de twee studentes die hij na ons begeleid had naar de uitreiking te gaan. Hij vond ze maar saai en was gewoon te uitgeput van het opboksen tegen de binnenwerken van de FHC. We kregen direct een gevoel van medeleven en gaan hem binnenkort even een hart onder de riem proberen te steken.
    Terugkomend op de Addy Ruts nominatie: toen we daar op dat podium stonden voor al die studenten en docenten was het toch een heerlijk "In Your Face!" moment. Helaas was mr. Kandel er zelf niet bij om te horen hoe de directrice van Bex erg onder de indruk was van onze scriptie en ons "de hoop voor creatieve mannen in het vak" noemde. Bij de uitreiking van ons bosje bloemen en een 'goed gedaan' kaartje werd ons nog door haar verzekerd: "Dat gaat helemaal goedkomen met jullie!". Hendriks en ik keken elkaar nog eens aan en gingen naderhand even naar buiten om van onze lachkick af te komen ;)

    BeantwoordenVerwijderen